د ټولنیزو رسنیو په سلګونو جعلي پروفایلونه موندل شوي چې د چین پروپيګنډې ته وده ورکوي

یوه وروستۍ څیړنه څرګندوي چې د جعلي ټولنیزو رسنیو اکاونټونو شبکه په مختلفو مهمو مسلو کې د نړیوالو نظریاتو د تحریف کولو لپاره کار کوي، چې د چین پلوه داستانونو ته وده ورکړي او هغه ادعاګانې ردوي چې په چینایي مشرتابه باندې تنقيد کوي.

په انګلستان کې د معلوماتو د پايښت مرکز (سي آی آر) د اګست په ۵ مه راپور ورکړو، "په ټویټر، فېسبوک او یوټیوب باندې د همغږيز نفوذ عملیات د مصنوعي او نوې جوړ شوي اکاونټونو ترکیب کاروي."

دغه مرکز وویل، "د اکاونټونو لخوا وړاندې شوي داستانونه د هغو اکاونټونو په څير دي کوم چې د چين د حکومتي چارواکو او د چین دولت سره د تړلو رسنیو لخوا هڅول شوي دي."

دا شبکه د ګرمو موضوعاتو په تحریف کولو باندې تمرکز کوي لکه کووېډ-۱۹، په شنجيانګ کې د بشري حقونو سرغړونه، په هانګ کانګ کې سیاسي ګډوډي، بهرنۍ شخړې، لکه په افغانستان کې، او د متحده ایالاتو د ټوپک قوانين، او داسې نور.

د راپور لیکوال او د سي آی آر د تحقیقاتو ډايريکټر بنجامين سټریک وویل، "زموږ څیړنې د پام وړ مسلو په اړه د نړیوالو انګېرنو د تحریف کولو لپاره د قصدي هڅو شواهد په ګوته کوي -- چې دلته د چین لپاره دي."

هغه وویل چې دغه مواد په انګلیسي او چینايي ژبو خپاره شوې ول.

هغه وویل، د دغه شبکې لخوا وړاندې شوي داستانونه د هغو موادو سره قوي ورته والی لري کوم چې د چینايي کمونست ګوند (سي سي پي) د استازو او د چین دولتي رسنیو په اکاونټونو کې لیدل شوي.

سټریک وویل، "داسې ښکاري چې د شبکې هدف د چین پلوه داستانونو په خپرولو سره لویدیځ باطل ثابتول دی."

په ټوليزه توګه، سي آی آر اټکل کوي چې په ټویټر کې له ۳۰۰ څخه تر ۵۰۰ پورې اکاونټونه، په فېسبوک له ۴۰ څخه تر ۵۵ پورې اکاونټونه او پاڼې، او په یوټیوب ۱۲ اکاونټونه شتون لري.

په شنجيانګ کې د بشري حقونو سرغړونې ردول

ځینې اکاونټونه په مکرر ډول د چین په شنجيانګ سیمه کې د بشري حقونو سرغړونې ردوي، چیرې چې نړیواله ټولنه وايي بیجینګ په نسل وژنه کې بوخت دی.

بیجینګ له یو ملیون څخه زیات اویغوران او نور ترک مسلمانان -- د قازقانو او قرغزانو په شمول -- تر ۴۰۰ تاسیساتو کې بندیان کړي دي چې پکې د "سیاسي زده کړې" کېمپونه، د محاکمې څخه مخکې د توقیف خونې او زندانونه شامل دي.

په ملیونونو نور کسان د نظارت او کنټرول د سخت سیستم لاندې ژوند کوي.

په پیل کې د کېمپونو د شتون څخه د انکار کولو وروسته، بیجینګ د فني زده کړو مرکزونو په توګه د کېمپونو دفاع کوي چې موخه یې د ترهګرۍ مخنیوی او د کاري فرصتونو ښه کول دي.

که څه هم، دا تاسیسات په پراخه کچه د غیرقانوني توقیف خانو په توګه راپور شوي چې ځینې پکې د "تمرکز کېمپونو" په څير دي.

په انګلستان کې د نهو وکیلانو او د بشري حقونو شنونکو "اويغور ټريبيونل" د خپلواکه تحقیقاتو د یوې برخې په توګه د ګواهانو څخه د شواهدو اوریدل پیل کړي چې ایا چین په شنجيانګ سیمه کې د اویغورانو او نورو مسلمان اقليتونو سره په چلند کې د نسل وژنې په جرم تورن دی.

د دې ټريبيونل له مخې، د چین پرضد په تورونو کې "وژنې، جدي جسماني یا نفسياتي زیان شامل دي، چې پدې کې ځورنه، جنسي تیري او نور جنسي تاوتریخوالی، غلام جوړول، له مور او پلار څخه د ماشومانو په جبري توګه جلا کول، په جبري توګه شنډول، په جبري توګه لیږدول یا جلاوطن کول، توکمپالنه، جبري کار، په جبري توګه د محصولاتو راټولول، په جبري توګه غايب کول، د کلتوري یا مذهبي میراث ویجاړول، مذهبي ځورنه، جبري ودونه او په اویغور کورنیو کې د هان چینايي سړو نفوذ شامل دي".

د ټولنیزو رسنیو جعلي اکاونټونه چې سي آی آر افشا کړي دا ډول تورونه "د متحده ایالاتو او لویدیځ لخوا جوړ شوي دروغ" بولي.

د بهرنیو چارو وزیر وانګ یي د فبرورۍ په مياشت کې وویل، په شنجيانګ کې د توکمیزو اقليتونو سره د چين چلند د بشري حقونو په برخه کې د پرمختګ یو "روښانه مثال" دی.

خو د شنجيانګ د کاټن په صنعت کې د غلامۍ او جبري مزدورۍ ښکاره شواهد په دوامداره توګه د نړیوال احتجاج لامل کيږي، او د مسلمانانو میرمنو په منظمه ډول جنسي تیري، شنډول او ناوړه چلند په اړه څیړنو په نړۍ کې غوسه راپورته کړې ده.

جعلي خلک غلط معلومات خپروي

دغه شبکه د تش په نامه "سپېموفلاج ډرېګن" د پروپيګنډې شبکې سره قوي ورته والی هم لري چې د ټولنیز تحليل شرکت ګرافیکا په ګوته کړی دی.

ګرافیکا لومړی په سپتمبر ۲۰۱۹ کال کې په یوټیوب، ټویټر او فېسبوک د دغه شبکې فعالیتونه ښکاره کړل. دې په فبروري ۲۰۲۰ کال کې د کووېډ-۱۹ په اړه د غلطو معلوماتو د خپرولو لپاره په تمرکز کې د بدلون یادونه وکړه. دغه جعلي شبکې په جون ۲۰۲۰ کال کې د انګلیسي ژبې ویډیوګانې خپرې کړې.

د ۲۰۲۰ کال په دویمه نیمایي کې، د ټولنیزو رسنیو درېو پلېټ فارمونو "د سپېموفلاج د اثاثو ډیره برخه، چې اکثر يې د پوسټ کولو څخه وروسته په يو څو ګهنټو کې دننه" بلاک کړه.

دې د فبرورۍ په مياشت کې په يو خپور شوي راپور کې وويل، "که څه هم، دا شبکه شتون لري او وده يې کړې ده."

سي آی آر هغه هيش ټېګونه او طریقې استعمالې کړې کومې چې پخوانیو پیژندل شويو شبکو لکه سپېموفلاج غوره کړې ول، او نور اکاونټونه یې وموندل چې د نفوذ د عملیاتو نښې يې وښودلې.

د مثال په توګه، ډیر جعلي اکاونټونه هغه پروفایل عکسونه کاروي چې د مصنوعي استخباراتو لخوا جوړ شوي دي. د غلا شويو عکسونو برعکس، د کمپیوټر لخوا جوړ شوي حقیقت لرونکي عکسونه د ریورس عکس لټون په کارولو سره نشي موندل کیدی.

دا تاکتیک د غلطو معلوماتو په کمپاینونو کې خورا عام کیږي، ځکه چې د ټولنیزو رسنیو کاروونکي او پلېټ فارمونه د مشکوکو اکاونټونو په اړه ډیر محتاط کیږي.

د سي آی آر ايګزيکيټيو ډايريکټر راس برلي وویل، "په ټویټر د نفوذ په دې عملیاتو کې په ګوته شوي اکاونټونو د سټایل ګین ماشین زده کړې تولید شوي عکسونه د پروفایل عکسونو په توګه استعمال کړل او د اکاونټونو په خورا لویې شبکې باندې یې تکیه وکړه چې خورا مستند ښکاريدونکي عکسونه، کارتوني عکسونه او نوې جوړ شوې اکاونټونه يې کارول."

هغه وویل، "په فېسبوک او یوټیوب، ډیر اکاونټونه هم داسې ښکاري چې له سره جوړ شوي دي."

په دغه راپور کې ویل شوي چې د نويو جوړ شويو اکاونټونو کارول څرګندوي چې په یو وخت کې د اکاونټونو ملکیت بدل شوی -- یا د هېک شويو پاسورډونو د ترلاسه کولو له لارې یا د غلا شويو اکاونټونو د پلورونکي څخه د پیرود له لارې.

د 'لوی فایر وال' څخه راوتل

د زياتره لویو ټولنیزو رسنیو شبکو سره چې په چین کې د "لوی فایر وال" له خوا بند شوي، بیجینګ په ټولنیزو رسنیو کې خپل سفارتي حضور زيات کړی او د چين په اړه آنلاين د مفکورو د بدلولو لپاره یې ډیر متضاد چلند غوره کړی دی.

شاوخوا دوه کاله مخکې، چینايي سفارت کارانو په ټویټر خورا لږ شتون لرلو، کوم چې -- د یوټیوب، ګوګل او فېسبوک سره - په چین کې منع دي.

د خپلواکو څیړونکو په وینا، اوس نږدې ۲۰۰ چینایي سفارت خانې یا قونسلګرۍ د ټولنیزو رسنیو پلېټ فارمونه کاروي.

دا تش په نامه "لیوه جنګیالي" سفارتکاران -- یو نوم چې د چینايي فلم فرنچائز څخه اخیستل شوی -- د متضاد سازش نظريې خپروي چې په دې خاطر جوړې شوي چې ګډوډي رامينځته کړي او په داخلي او نړیوالو دواړو مسلو باندې د تنقيد مخه ونيسي.

د بیجینګ هڅې په هغه وخت کې زياتې شوې کله چې په مارچ ۲۰۱۹ کال کې په هانګ کانګ کې د چین ضد احتجاجونه راپورته شول، او په جنوري ۲۰۲۰ کال کې د تائیوان ولسمشرۍ ټاکنو مخکې او په راتلونکو میاشتو کې يې نور هم زور واخيستو کله چې دا څرګنده شوه چې د کووېډ-۱۹ وبا په نړۍ کې خپره شوه.

بروکینګز انسټیټیوټ، چې په واشنګټن کې يوه څيړنيزه اداره ده، په تیر اکتوبر کې راپور ورکړو، پداسې حال کې چې د بیجینګ "لیوه جنګیالي" په بنيادي توګه د رژیم تر ملاتړ لاندې وېب پاڼو او خبرونو څخه موادو ته وده ورکوي، دوی د ایران او روسیې دولتي رسنۍ هم کاروي، همدغه شان لویدیځ "نفوذ کونکي" د بهرني یا "خپلواک" تایید کونکو په توګه کاروي.

په دغه راپور کې راغلې، "د پراکسي نفوذ لرونکو د خپلې جوړې شوې شبکې په نشتوالي سره، چین دولتي رسنۍ او د روسیې، وینزویلا او ایران رسمي دولتي اکاونټونه استعمال کړي دي چې د لویدیځ ضد پیغامونه خپاره کړي چې په پراخه کچه د چین د جغرافيايي او سياسي ګټو سره مطابقت لري، پداسې حال کې چې پدې کار کې د مسؤلیت فکتور لرې کوي او د مشروعیت شکل ورته ورکوي."