پاکستان ته د روسیې د بهرنیو چارو د وزیر سفر د هغه د ارادې په اړه پوښتنې راپورته کوي

اسلام آباد -- د روسیې د بهرنیو چارو وزیر سیرګي لاوروف د چهار شنبې په ورځ (د اپرېل په ۷ مه) د دواړو هیوادونو تر منځ د سفارتي، اقتصادي او پوځي اړیکو په اړه د خبرو اترو لپاره اسلام آباد ته دوه ورځنی سفر پای ته ورسولو، خو څارونکي د ماسکو د ریښتیني ارادو په اړه شکمن دي.

دا په نهو کلونو کې لومړی ځل دی چې د روسیې د بهرنیو چارو وزیر پاکستان ته سفر کړی دی.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د دغه سفر څخه مخکې په یو بیان کې وویل، "د دواړو هیوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو ترمنځ د خبرو په جریان کې به د پاکستان او روسیې د اړیکو بشپړه برخه وڅیړل شي او په مختلفو برخو کې به د دوه اړخیزو همکاریو د پراخه کولو او تقويه کولو لپاره په لارو چارو خبرې وشي."

د دې وزارت په وینا، سیمه ایزه سوله، په ځانګړي توګه د افغانستان د سولې پروسه، په اجنډه کې مهمه موضوع وه.

لاوروف، چې په افغانستان کې د روسیې د صدر استازي زمیر کابلوف ورسره ملګری و، له وزیر اعظم عمران خان او د پوځ له مشر جنرل قمر جاوېد بجوه سره غونډې وکړې.

د کرملین د ارادې په اړه پوښتنې شتون لري

په داسې حال کې چې ماسکو ادعا کوي چې دا په افغانستان کې د سولې د خبرو اترو ملاتړ کوي، خو د هغې ریښتینې ارادې ښه نه دي.

روسیې د مارچ په ۱۶ مه د افغان حکومت او طالبانو تر منځ د سولې خبرو اترو د کوربه توب لپاره هڅې وکړې، چې دا د هغې هڅې يوه برخه ده چې د ځواک ماتولو په توګه خپل رول پیاوړی کړي.

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت هغو بین الافغاني سولې خبرو اترو ته اشاره وکړه کوم چې په قطر کې ترسره کيږي او ويې ويل، په ماسکو کې غونډه او په ترکیه کې د دې مياشتې په وروستيو کې وړاندیز شوی د سولې کانفرانس "په دوحه کې د افغانستان د سولې خبرو اترو بشپړونکي غونډې او د هغې بديل غونډې نه دي.

په تیرو څو کلونو کې، په افغانستان کې د روسیې فعالیت -- په ځانګړي توګه د طالبانو لپاره د هغې ملاتړ -- په تدريجي ډول وده کوي.

کرملین ادعا کوي چې دوی له دې ډلې سره اړیکې یوازې د دې لپاره لري چې د داعش د سیمه ییزې ودې مخه ونيسي او طالبان وهڅوي چې له افغان حکومت سره خبرې اترې وکړي.

که څه هم، دا پټه خبره نه ده چې کرملين غواړي چې په افغانستان کې د پخواني شوروي اتحاد د شرمناک شکست انتقام واخلي، پرته له دې چې د افغانستان خلکو په دې کې قربانۍ ورکړې وې.

د صدر ولاديمير پوتین په مشرۍ، د روسیې رژیم له کلونو راهیسې طالبانو ته سفارتي او سیاسي ملاتړ چمتو کوي چې خپل مشروعيت پياوړی کړي، او دې ډلې ته وسلې او مرستې چمتو کوي چې دا په پوځي توګه پیاوړی کړي.

د ماسکو لپاره ګټې ترلاسه کول

دا سفر په داسې حال کې ترسره کیږي چې روسیه له سفارتي انزوا او سخت اقتصادي بحران سره مخ ده، چې زياتره دا بحران د هغو بندیزونو له امله دی کوم چې په دې باندې د ناوړه فعاليتونو له کبله لګول شوي دي، چې په دې کې د کریمیا په غیرقانوني توګه يو ځای کول او په بهرنیو ټاکنو کې مداخله او کورني مخالفینو ته زهر ورکول شامل دي.

په ورته ډول، ماسکو په لیوالتیا سره د خپلو محصولاتو او د نورو هیوادونو سره د اتحاد لپاره نوي مارکیټونه لټوي.

پاکستاني څارونکي په احتیاط سره له ډیرې مودې راهیسې د روسیې ارادې څاري.

په ښه وضعیت کې، ماسکو هڅه کوي چې انرژي او وسلې وپلوري. په بد وضعيت کې، ماسکو هڅه کوي چې د جیوپولټیک شطرنج په لوبه کې د پاکستان نورو تاریخي اتحاديانو ته ماته ورکړي.

د پیښور يونيورسټۍ ليکچرار عبدالرحمان په جون ۲۰۱۸ کال کې وروسته له هغې وويل کله چې د پاکستان او روسیې تر منځ سفارتي اړیکې ښه ښکاره شوې، "د پاکستان په اړه د روسیې په تګلاره کې بدلون خورا څرګند دی."

هغه وویل، "پاکستان په افغانستان کې د خپل رول له امله د روسیې لپاره خوار زیات اهمیت لري."

هغه په افغانستان باندې د شوروي یرغل او په هغه وخت کې د مجاهدینو یاغیانو سره د پاکستان مرستې ته اشاره وکړه او ويې ويل، "که څه هم، دا د دواړو پخوانیو دښمنانو لپاره ممکنه نه ده چې دوی په خپلو اړیکو کې ښه والی وويني ځکه چې دوی په تاریخي توګه، په افغانستان کې جګړه په پام کې نيولو سره، مختلفې نظريې لري."

هغه وویل، په پاکستان باندې د روسیې تمرکز له دې کبله دی چې دا "غواړي د عرب بحر او هاخوا ته لاسرسی ترلاسه کړي."

رحمان وویل، "د پاکستان سره د روسیې د اړیکو د ښه والي یوازینۍ موخه خپلې ګټې ترلاسه کول دي." "له روسیې سره د پاکستان ملګرتیا به له چین، متحده ایالاتو، سعودي عرب او اروپایي هیوادونو سره د دې اړیکې زیانمنې کړي چې له لسیزو راهیسې له پاکستان سره سوداګریزې اړیکې لري."

هغه وویل، "د پاکستان سره د روسیې ښکېلتیا به له نورې نړۍ سره د [اسلام آباد] اړیکې خورا راکمې کړي."