ودرول شوي JF-17 جنګي الوتکې د روسیې او چین سره د معاملې پایلې په ګوته کوي

د پاکستان او د چین لخوا جوړ شوي JF-17 جنګي الوتکې د میخانیکي ستونزو له امله ولاړې دي ​چې د چین د پوځي تجهیزاتو د خراب کیفیت یو بل شاخص دی​.

JF-17 تندر جنګي الوتکه، چې په ګډه د پاکستان ایروناټیکل کمپلیکس او د چین د چینګدو ایر کرافټ صنعت کارپوریشن لخوا جوړه شوې، یو ټیټ لګښت لرونکي، لږ وزن لرونکي، په هر موسم کې فعاليت کونکي او څو رول لرونکي جنګي الوتکه ده چې د چین هوایي فرېم لري، په لویدیځ ایویونیکونو سمبال شوي او د روسي کلیموف RD-93 ټربوفېن جیټ انجن سره فعاليت کوي.

پاکستان له ۲۰۰۷ کال راهیسې له ۱۰۰ څخه ډېرې الوتکې استعمال کړي دي.

له هغه وخت راهیسې، JF-17 د یو لړ حادثو سره مخ شوي، چې د چین لخوا په ګډه جوړ شوي الوتکې او د دوی د انجنونو د کیفیت په اړه يې جدي شکونه رامنحته کړي دي.

په ۲۰۱۲ کال کې د رسنیو راپور په ۱۸ میاشتو کې د ۱۲ حادثو لړۍ لیست کړه، چې په دې کې ډېرې هغه JF-17 او Chengdu F-7 جنګي الوتکې شاملې وې چې له چین څخه اخیستل شوي وې.

په دې وروستیو کې، هندوستان ټایمز د اګست په ۲۳ مه راپور ورکړو چې د JF-17 بیړۍ زياتره الوتکې د RD-93 انجن لپاره د فالتو پرزو د نشتوالي له امله ودرول شوي دي.

د ياده راپور له مخې، د JF-17 الوتکو په ګڼ شمېر نصب شويو RD-93 انجنونو کې په لارښود وینز، د هوا وتلو نوزلونو او د شعاع په ثبات کونکو کې درزونه رامینځته شوي دي.

بې کیفیته پوځي تجهیزات

پاکستان له اوږدې مودې راهیسې​ د چین د پوځي تجهیزاتو په برخه کې ستونزې لري​.

د دفاعي څېړنيزو موسسو په وینا، پاکستان له ۲۰۰۹ کال راهیسې د چینایي کښتۍ جوړونکو شرکتونو لخوا په جوړ شويو لږ تر لږه څلورو کښتیو کې د جدي میخانیکي ستونزو سره مخ دی.

دغه کښتۍ د ۲۰۰۹ او ۲۰۱۳ کلونو ترمنځ پاکستان ته د ۷۵۰​ میلیونه ډالرو په ارزښت د تړون لاندې، چې له چین سره په ۲۰۰۵ کال کې لاسلیک شوی و،​وسپارل شوې.

په ايټاليه کې يوې څيړنيزې موسسې Geopolitica.info لخوا د جون په ۱۴مه د خپور شوي یو راپور له مخې، د پاکستان څلور چینایي F-22P بېړۍ "د پاکستان د سمندري ځواکونو افسران او هغه کسان چې د عربي سمندر او د هند سمندر په ناکراره اوبو کې د دوی د ساتلو دنده لري، له ستونزو سره مخ کړي دي".

Geopolitica.info په پای کې وویل، "خرابې مهمې برخې او د چینايي تولیدونکو ضعیف خدمت د پاکستان سمندري ځواک دې ته اړ کړی چې دا څلور کښتۍ د خراب عملیاتي وړتیا سره وچلوي، چې د ماموریت هغو ځینې مهمو اهدافو ته زيان رسوي چې په لوړه بیه ورله دغه کښتۍ اخيستل شوي وې."

د هند اکنامیک ټایمز په هغه وخت کې د نامعلومو سرچینو په حواله راپور ورکړو، د فبرورۍ په میاشت کې، د پاکستان پوځ په VT-4 کې د کیفیت او اعتبار مسلې وموندلې، چې دا د چین شمالي صنعت کارپورېشن (نورینکو) لخوا د بهرنیو صادراتو لپاره جوړ شوی یو اصلي جنګي ټينک دی.

د چین څخه وارد شوي د پاکستان ۲۰۳ ملي ميټره درنې توپخانې هم د سر درد دی.

الکساندر وووینګ، چې د هواويې په هونولولو کې د امنیتي مطالعاتو لپاره په ډینیل کی اينويي آسیا - پاسیفیک مرکز کې پروفیسر دی، د جون په میاشت کې یورو آسین ټایمز ته وویل، "د چین لخوا جوړې شوي وسلې​ د متحده ایالاتو او د هغې د ډېرو متحدینو د وسلو برعکس نه یوازې په ټیکنالوژیکي توګه ټیټې دي، بلکې دوی د جګړې په ډګر کې هم ازمويل شوي ندي​."

هغه وويل، د چين د پوځي تجهيزاتو د ډېرو پېرودونکو لپاره، اصلي لاملونه "بيه او سياست دی، چې کرپشن پکې مهم رول لوبوي."

"د مثال په توګه، چین کولی شي په ټیټه بیه وسلې وړاندې کړي، چې پدې کې لوړ تخفیف یا د تدارکاتو مسؤل چارواکو او دلالانو لپاره به رشوت شامل وي."

غير مطمين پیرودونکي

پاکستان لومړنی هېواد نه دی چې له چین څخه یې ناسم پوځي تجهیزات، الوتکې او جنګي بېړۍ ترلاسه کړي دي.

د نړۍ مختلف هېوادونه د چين د پوځي تجهيزاتو د خرابوالي په اړه شکايتونه کوي.

د ګلوبل ډیفنس کارپورېشن وېب پاڼې د ۲۰۲۱ کال د مارچ په مياشت کې راپور ورکړو، د مثال په توګه، الجزایر په څو میاشتو کې درې چینایي جوړې شوي CH-4B جنګي بې پیلوټه الوتکې له لاسه ورکړې.

د هالنډ د اوریکس پوځي خبري ویب پاڼې د جنورۍ په میاشت کې راپور ورکړو چې د اردن شاهي هوایي ځواک خپل CH-4B په ۲۰۱۹ کال کې د دوی له اخیستلو څخه یوازې درې کاله وروسته خرڅ کړو. سعودي عرب احتمالي پیرودونکی و، که څه هم د دې د ځای په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

CH-4B د چین د فضا د ساینس او ټیکنالوژۍ شرکت لخوا تولید شوي دي.

د هند Timesnownews.com وېب پاڼې د تېر نومبر په مياشت کې راپور ورکړو، د بنګله دیش هوایي ځواک وموندل چې 23 نانچینګ PT-6 بنيادي روزونکې الوتکه، چي دوی د چین له ملي ایرو ټیکنالوژۍ وارداتو او صادراتو کارپورېشن څخه ترلاسه کړې وه، خرابه وه.

په ورته وخت کې، په ۲۰۱۶ کال کې، کینیا له چین څخه زغره لرونکي پرسونل وړونکي ګاډي (APCs) واخیستل ترڅو د دندې په لیکه کې د سرتیرو ساتنه وکړي.

په نیروبي کې یوې خبري وېب پاڼې Tuko د ۲۰۱۸ د اګست په مياشت کې راپور ورکړو، د کینیا د حکومت ډاډ چې دغه ګاډي کولی شي د چاودنو په وړاندې مزاحمت وکړي او ژوند وژغوري، دروغ ثابت شوي دي.

Tuko راپور ورکړو چې د الشهاب ترهګرې ډلې لخوا د سړک غاړې ماینونو په مکرر ډول په چینایي APCs کې سپاره د کینیا سرتیري وژلي دي.