چین د ایران د پیسو د مینځلو عملیاتو لپاره د نوي مرکز په توګه لیدل شوی

د ایران د رژیم او د دې د اسلامي انقلابي ګارد قول اردو (آی آر جي سي) د اقتصادي ګټو په ملاتړ کې د چین د رول په اړه نور شواهد روښانه کیږي.

د متحده ایالاتو خزانې د سپتمبر په ۱۷ مه په یوې شبکې بندیز ولګوو چې په چین کې سوداګریز او بانکي شرکتونه اداره کوي او ویل کیږي چې دې په لسګونو ملیونه ډالره مينځلي دي، او فنډونه آی آر جي سي او اړوندو ډلو ته چمتو کوي.

دغه شبکه، چې په بهرنیو اسعارو او سرو زرو کې سوداګري کوي، د مورټیزا مینای هاشمي لخوا اداره کیږي، چې په چین کې ژوند کوي، او دوه چینایي اتباع یان سو ژوان او سونګ جینګ، د هغه د شرکتونو لپاره د جعلي مالکانو په توګه کار کوي او هغه ته بانکي خدمات او اسانتیاوې وړاندې کوي.

نړیوالو څارونکو وویل چې د دې شبکې د نښه کولو هدفد ایران او چین په اړه د نړیوالې اندیښنې په ګواښونو رڼا اچول دي، چې دوه اړخیزې ګټې لري او په ټوله نړۍ کې د بې ثباته کولو فعالیتونو د تمويل لپاره ګډ کار ته دوام ورکوي.

د پیسو مینځلو لپاره محاذونه

د عراق د ستراتیژیکو مطالعاتو مرکز ډايريکټر غازي فیصل حسین وویل، ایران د چین په څیر متحد هیوادونو کې شرکتونه او عمومي سوداګرۍ اداره کوي، چې د پټو پیسو مینځلو عملیاتو لپاره د محاذ په توګه کار کوي.

هغه وویل، د ایران رژیم د دې فعالیتونو او غیر قانوني سوداګرۍ، فساد او قاچاق څخه ترلاسه شوي عایدات د آی آر جي سي او د هغې د سیمه ایزو پراکسيو د تمویل لپاره کاروي، "ترڅو دوی په ټوله نړۍ کې تباهۍ رامنځته کولو ته دوام ورکړي."

هغه يادونه وکړه، چین، چې له ایرانیانو سره اقتصادي اړیکې او پانګونه لري، "د ایراني ګټو لپاره پوښښ او محافظت چمتو کوي، او همدارنګه په پیسو مینځلو او غیرقانوني فعالیتونو کې دخیل دی."

هغه وویل، "پدې کې د سمندري توکو قاچاق، د جعلي برانډ محصولاتو نومونه او د ګټې لپاره غیر جواز لرونکي محصولات تولیدول شامل دي."

حسین وویل، "ایران د پیسو مینځلو عملیاتو سره د بندیزونو د مخنیوي په لټه کې دی. هغه زياته کړه، مګر دا ډول عملیات د اوږدې مودې لپاره پټ نشي پاتې کيدی."

هغه وویل، "دا د ډالر په خوځښت باندې د واشنګټن لخوا د سخت کنټرول په پایله کې ژر تر ژره افشا شوي، سربیره پردې چې دا د امنیت او استخباراتو همغږي له نورو هیوادونو سره لري."

په چین کې میشته شبکې

تیر کال، متحده ایالاتو په چین کې میشت د بار وړونکو شرکتونو په یوې پیچلې شبکه باندې بنديز ولګوو چې د ایران رژیم سره د بندیزونو په لرې کولو او د دې د پراکسيو په تمویل کې مرسته کوي.

د شانګهای څخه یو چینایي وګړي شین یونګ يو مخکښ شخص دی او شرکتونه لري چې په دغه شبکه کې په پټه فعالیت کوي ترڅو د ایران اسلامي جمهوریت د بار وړلو لاین ګروپ لپاره سوداګرۍ پرمخ بوځي، کوم چې د متحده ایالاتو تر بندیزونو لاندې دی.

هغه شرکتونه چې د بندیزونو سره هم مخ دي په چین کې فعالیت کوي ترڅو د ایران سره د تیلو او پیټرو کیمیکلو په صادرولو کې مرسته وکړي.

په دوی کې يو د هانګ کانګ ټریلیینس پیټرو کیمیکل شرکت دی، چې د ایران د تیلو ملي شرکت (اېن آی او سي) ته يې په ملیونونو ډالره د ایراني پیټرو کیمیکلو، خام تیلو او پټرولیم محصولاتو د تادیې په توګه ورکړي.

کتونکي یادونه کوي چې چینایي چارواکي اکثر د ایراني شرکتونو د شتمنو په کنګل کولو کې پاتې راځي او په ايران کې د خپلو اقتصادي اهدافو د رامینځته کولو یا ساتلو لپاره د ایران پروړاندې د نړیوالو پریکړو له پلي کولو څخه ډډه کوي.

دوی وویل، دا ځکه چې چین د ایران سره په سوداګرۍ کې شاوخوا دریمه برخه لري.

چین او ایران په مارچ کې یو ۲۵ کلن تړون لاسلیک کړ چې له مخې به یې بیجینګ په ایران کې د تاسیساتو په بدل کې او د ایران د تیلو او ګاز محصولاتو په پیرود کې خورا د ډېر تخفیف لپاره په ایران کې ۴۰۰ ملیارده ډالره پانګونه کوي -- دا د هغه څه برعکس دي چې چین يې په نورو هیوادونو کې د خپلې غلبې د زیاتولو لپاره کوي.

ملي شتمني یې ضایع کړه

سیاسي شنونکي غانم العابد وویل، دا اقتصادي ملګرتیا د ایران خلکو ته زیان رسوي، چې شتمني یې د هغه یو رژیم لخوا ضایع کیږي چې یوازې د پراخولو هڅه کوي او د خپلو ګاونډیو په امنیت کې لاس وهي.

هغه وویل، د ایران رژیم هم "د چل ول پالیسي تعقیبوي او په چین او نورو ځایونو کې د پیسو مینځلو پورې اړوند فعالیتونو کې ښکیل دی، ترڅو د ډیرو غیر قانوني سرچینو څخه پيسې ترلاسه کړي."

العابد وویل، په دې توګه دا هڅه کوي چې په نفوذ لرونکي ملګرو باندې خپل ګرفت ټینګ کړي او دوی ته لارښوونه وکړي چې د دې اجنډې ته وده ورکړي.

هغه وویل، د ایران د نفوس دریمه برخه له بیکارۍ سره مخ ده، او د ژوند معیار او په عامه خدماتو کې يې د پام وړ خرابوالی راغلی.

هغه وویل، دا هیواد له ډیرو بحرانونو سره لاس او ګریوان دی -- دا ټول د تاوتریخوالي ستراتیژۍ له امله دي چې د ایران مشران یې په تعقیبولو باندې ټینګار کوي او دا چې دوی د نړیوالو بندیزونو او فشارونو څخه ساتنې ته لیواله دي.