د شمیرو سره لوبې کول: د چین له خوا د غربت د ختمولو 'معجزه' یوه لوبه ګڼل کيږي

بيجينګ -- په تيره هفته کې په بيجينګ کې په رنګارنګ مراسمو کې، د چين صدر ژي جینپینګ اعلان وکړو چې د هغه هیواد د خورا فقر د له مینځه وړلو 'انساني معجزه' ترلاسه کړې ده.

ژي د فبرورۍ په ۲۵ مه وویل، "هیڅ يو بل هیواد نشي کولی چې په سلګونو ملیونه خلک په لنډ وخت کې له غربت څخه راوباسي." دا انساني معجزه شوې ده چې په تاریخ کې به پټه پاتې شي."

په داسې حال کې چې چین په تیرو ۵۰ کلونو کې پرمختګ کړی دی، شنونکي د هغه بیرومیټر په اړه پوښتنې کوي چې د هغې په واسطه بیجینګ د خپل بریالیتوب اندازه کوي.

منتقدین وایي چې دا د استبدادی رژیم د ځانګړې ځان ستاينې پروپيګنډه مخ پروړاندې وړي او د مغربي جمهوريتونو د کمزوري کولو لپاره د بېجینګ د کمپاین یوه برخه ده.

د شميرو سره لوبې کول

په ۲۰۱۵ کال کې ژي ژمنه وکړه چې تر ۲۰۲۰ کال پورې به پراخه فقر ختم کړي، چې دا د کمونېست ګوند د هدف یوه برخه ده چې د روان کال په وروستیو کې د هغې د تاسيس په سلمه کلیزه کې یوه " معتدله ښېرازه ټولنه" جوړه کړي.

چین تېر کال ادعا کړې وه چې دې د خپلو ټولو اوسیدونکو د فقر کرښې په ورځني عاید کې د ۲.۳۰ ډالر څخه د پورته کولو لپاره خپل اوږ مهاله او ستايل شوی هدف ترلاسه کړی دی.

که څه هم، د بیجینګ رسمي ارقام اکثر د شک شبې نه ډک وي، او اقتصاد پوهان وايي چې د بې وزلۍ ارقام ټوله کیسه نه بیانوي او د عایداتو د زیاتوالي له کبله د چین د غربت کرښه په خپل ځای پاتې شوې ده.

د ۲۰۲۰ نیټې څخه مخکې، د ګوند غړيو ګامونه پورته کړل: بې وزلې کورنۍ په ګوته کوي، پیسې ویشي او زیربناوې جوړوي چې هغه شمیر ترلاسه کړي چې کمونیسټ ګوند يې غواړي.

په دې مهم باندې لږ تر لږه یو ټریلیون ډالره قرضه خرچ کيږي، چې دا زياتره په هغو سیمه ایزو حکومتونو باندې بوج دی کوم چې لږ فنډونه لري.

د لویدیځ اونټاریو يونيورسټۍ اقتصاد پوه ټیري سيکولر وویل، د دې کمپاین بله پایله په سلګونو زره د کرپشن کېسونه دي چې د فقر له کار سره تړاو لري.

په دې کېسونو کې ډير ځایي چارواکي شامل دي چې ملګري او کورنۍ یې په غلطه توګه د فنډونو ترلاسه کولو لپاره غوره کړل.

سیکولر زیاته کړه، د چین د غربت رسمي کرښه هم ټیټه ده کله چې يې په هیواد کې د اوسط کورني عاید سره موازنه وشي.

هغې وویل، "اوسنۍ ټیټه، یو اړخیزه، د کلیوال غربت کرښه دا نه په ګوته کوي چې د چین په چټکۍ سره بدليدونکي ټولنه کې بې وزلي څه معنی لري."

نړیوال بېنک په ورځ کې د ۵.۵۰ ډالرو د لوړ معیار سپارښتنه کوي چې د لوړ منځني عاید په هېوادونو کې د فقر اندازه وکړي.

د نړیوال بېنک د هېواد مدیر مارټین ريزر اټکل کوي، که بېجینګ دا وړانديز شوې شمېرې وکاروي، نو د چین تقريباََ ۱۳٪ خلک اوس هم په فقر کې ژوند کوي.

هغه خبرداری ورکړو، کله چې د بې وزلۍ کرښه پورته کيږي، نو د ښار ډېر اوسیدونکي به هم د دې لاندې راشي.

د کمونېسټ ګوند ارب پتيان

د نړیوالو ارقامو له مخې، چې د سه شنبې په ورځ ( د مارچ په ٣ مه) خپاره شول، د دې برعکس، تیر کال څه د پاسه ٢٠٠ چینایان ارب پتيان شول.

د هورن ګلوبل د شتمنو لېسټ ۲۵۹ چینایان وښودل چې د ملیارده ډالرو په ډله کې شامل شول -- چې د نړۍ په نورو هېوادونو کې د ټولو کسانو په پرتله زیات دي -- په داسې حال کې چې چین ۱۰۵۸ مقام ته ورسيدو او دا یې لومړی هېواد جوړ کړو چې د ۱۰۰۰ هدف ته ورسيدو.

دا ډول وده د عایداتو په لوړ سر کې د هغو چینایانو لپاره هیڅ هم نه کوي چې اوس هم په فقر کې ژوند کوي.

چین یو له هغو لږو اقتصادونو څخه و چې په ۲۰۲۰ کال کې يې وده وکړه، سره له دې چې د کورونا ویروس وبا نړیوال اقتصاد ته زيان رسولی دی.

د دې پر ځای چې د کورونا ويروس ناروغۍ د خپرېدو په اړه د حقیقت په موندلو کې د مرسته کولو پر ځای -- یا د وبا په خپريدو کې د هر ډول رول اعتراف وکړي -- چینايي چارواکو د دې پرځای د ملامتيا په کمولو او د چين د "زړور" غبرګون او په اقتصادي بیا رغونه باندې تمرکز کړی دی.

ژي د لویدیځ د جمهوريتونو د خرابولو او د چین استبدادي موډل ته د ودې ورکولو په هڅه کې له دې بيانيې څخه کار اخیستی دی. .

ژي تیره هفته په خپلو خبرو کې دې ته اشاره وکړه چې چین اوس "د پرمختيايي هیوادونو سره مرسته کوي" چې اوس هم د فقر سره مخامخ دي.

څارونکي وايي، خو د بیجینګ مرستې اکثر د شرطونو سره تړل شوې وي، لکه د منابعو د پراختیا لپاره قراردادونه او تجارتي معاهدې چې د چین لپاره ښه وي.

د چین د ټریليون ډالرو د بيلټ او سړک نوښت (بي آر آی) د زیربنايي پراختیا نړيواله ستراتيژي ده چې په ۲۰۱۳ کال کې د چین د رژیم له خوا پيل شوې وه چې تقریباََ په ۷۰ هیوادونو او نړیوالو موسسو کې سرمايه کاري وکړي.

بي آر آی ته نږدې کتنه دا څرګندوي چې بیجینګ د سویلي چین بحر څخه په پاکستان کې د ګوادر بندر د پراختیایي پروژې پورې او په ایران، مرکزي آسیا او افریقا کې په نورو ځایونو کې له سرچينو څخه ناوړه ګټه پورته کوي او پوځي مشنونه ترسره کوي.

'امکان لري چې بیرته فقر ته راستانه شي'

د چین د غربت کمولو چارواکي او شین پینګ د دسمبر په مياشت کې خبرداری ورکړو، ځینې چینایان چې اوس هم په مرستو تکیه کوي د بډایه کیدو لپاره "ناکافي" لارې لري.

هغه وويل، "یوځل چې د غربت کمولو پالیسۍ وځنډول شي، نو احتمال لري چې دوی به بیرته فقر ته راستانه شي."

د ناروغۍ او بیکارۍ -- يا وبا -- په څیر صدمې کولی شی کورنۍ نیغ په نیغه له سختۍ بې وزلۍ سره مخ کړي.

سیکولر، چې د کاناډا اقتصادپوه دی، وويل، "په يو وخت کې غربت ختمول غربت نه ختموي."