چاپیریال

خیبرپښتونخواه د ځايي کبانو د ساتلو لپاره کار کوي ځکه چې زياتې ماهيګيرۍ او ککړتيا د کبانو شمير کم کړی دی

د سيد انصار عباس لخوا

يو ماهي ګير د فبرورۍ په ۲۲ مه په خیبر پښتونخواه کې کار کوي. [سید انصار عباس]

يو ماهي ګير د فبرورۍ په ۲۲ مه په خیبر پښتونخواه کې کار کوي. [سید انصار عباس]

پېښور -- خیبر پښتونخواه د هغه کبانو د ساتلو لپاره ګامونه پورته کوي چې د اباسین، سوات او کابل په سيندونو کې يې شمیر د غیرقانوني طريقو، د زيات کبانو نيولو او ککړتیا له کبله کم شوی دی.

په سیمه ایزو سیندونو کې د کبانو د کمي د مخنیوي لپاره، د خیبرپښتونخواه حکومت او د پیښور سیمه ایز حکومت د نسل پالنې د لوړولو او د غیرقانوني طريقو له لارې او د زياتو کبانو نيولو د مخنيوي لپاره کار کوي.

په خيبر پښتونخوا کې د خوراکي توکو د کمي پوره کولو او د لوږې ختمولو لپاره، دغه صوبه پوهيږي چې څنګه اورپکۍ دغه خلک راجلبولی شي. لکه څنګه چې ډان وځپاڼې تير کار راپور ورکړی و چې د خيبر پښتونخوا په سوات -- چې د سولې لپاره د نوبل انعام ګټونکي ملاله يوسفزۍ، چې په ۲۰۱۲ کال کې د پاکستان تحريک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) په بريد کې بچ پاتې شوې وه، ضعله ده -- کې د ۲۰۰۷-۲۰۰۹ ترمنځ د ټي ټي پي په دور کې د ټراوټ فارمونو سودګري په ځای ودريدلې وه.

اوس چې زياتره وسله وال د پوځ د عملياتو نه وروسته فعال نه دي، د سوات د کبانو فارمونه بيرته بحال شوي او د خيبر پښتونخوا چارواکي ژمنه لري چې د سيندونو دا کبان د سمندري خوراک مينه والو لپاره چمتو کړي.

يو کس په پيښور کې د فبرورۍ په ۲۲ مه کبان خرڅوي. [سيد انصار عباس]

يو کس په پيښور کې د فبرورۍ په ۲۲ مه کبان خرڅوي. [سيد انصار عباس]

په پېښور کې د سړک غاړې یو پلورونکی د فبرورۍ په ۲۲ مه کبان پخوي. [سید انصار عباس]

په پېښور کې د سړک غاړې یو پلورونکی د فبرورۍ په ۲۲ مه کبان پخوي. [سید انصار عباس]

په ګرمۍ کې د کبانو په نيولو باندې بندیز لګول

فواد خليل، چې د خیبرپښتونخواه د کبانو د ادارې اسسټنټ ډايريکټر دی، پاکستان فارورډ ته وویل، "په غیرقانوني توګه او له زيات مقدار سره د کبانو د نیولو د مخنيوي لپاره، حکومت، د اپريل په مياشت کې د کبانو د نسل ګيرۍ نه وروسته، د جون نه تر اګست پورې د کبانو په نيولو باندې بنديز لګولی دی."

خليل وويل، "دا مجرمان د ځانګړو جالونو، ډاينامايټ او کيمياوي موادو کارولو له لارې د کبانو شمير ته زيان رسوي، چې د کبانو هګۍ له منځه وړي." "موږ دا ډول مجرمان جرمانه کړې دي. دا جرمانه د هر يو کب په سر ۵۰ روپۍ (تقريباََ ۴ آمریکايي سینټه) ده، او که چيرې يو کس محکوم شي، نو هغه تر شپږو میاشتو پورې په جيل کې قيد تيرولی شي."

خليل وويل، د اوبو ککړتيا د کبانو شمېر هم کموي.

هغه وويل، اوسيدونکي زيات شمېر څښاوالي په سيندونو کې اچوي، او "يو شمېر ځايي خلکو د نکاسۍ لاينونه نېغ په نېغه سيندونو ته مخامخ کړي او په مستقيمه توګه دا په سيندونو کې بهيږي، چې دا ککړتيا رامنځته کوي او د کبانو توليد ته زيان رسوي."

خليل وويل، په چارسده ضلع کې د کابل سيند په غاړه د ماربلو شاوخوا ۱۵۰ کانونه فعاليت کوي، چې ځينې په کې د اوبو ککړتيا رامنځته کوي.

ګامونه پورته کول

د خليل له مخې، د پېښور سیمه ایز حکومت ۲.۳ ميليونه روپۍ ( ۱۶،۰۰۰ آمريکايي ډالره) د صوبې د کبانو ادارې ته جاري کړي چې په کابل سيند کې د کوچني کبانو د اچولو لپاره پيسې ورکړي او د کبانو شمير زيات کړي.

خليل وويل، "د پيښور د ځايي حکومت ضلع ناظم محمد عاصم خان په دې هکله د کبانو د ادارې سره د مرستې لپاره هر ممکنه مرسته وړاندې کړه."

خان پاکستان فارورډ ته وویل، د پیښور سیمه ایز حکومت به په کابل، شاه عالم او ناګومان سيندونو کې د ۱۰ ميليونه کوچني کبانو د پريښودلو لپاره مالي مرسته برابر کړي.

خان وويل، "موږ له مخکې نه امر کړی چې دا فنډونه دې د کبانو ادارې ته ورکړل شي او لارښوونه يې کړې چې په سيندونو کې د کبانو د پريښودلو لپاره د راتلونکي مۍ، جون، جولای او اګست لپاره اوس پلان جوړ کړي."

هغه وويل، د پيښور سيمه ايز حکومت کبانو ته د کرنټ ورکولو لپاره د بجلۍ په کارولو باندې بنديز لګولی دی. هغه زياته کړه، "موږ په پېښور کې د کبانو د فارمونو حوصله افزايي کوو."

د اي پي ای د خیبرپښتونخواه دفتر ډايريکټر، ثناء الله، خان پاکستان فارورډ ته وویل، د چاپیریال ساتنی اداره (اي پي ای) هڅه کوي چې د اوبو په لارو کې د صنعتي ککړتیا څارنه وکړي او بنده يې کړي او دا یقیني کړي چې صنعتي کمپنۍ د چاپیریال قوانینو سره سمون ولري.

خان وویل چې اي پي ای اکثر د سیندونو په اوږدو کې د سوداګرو څارنه کوي او که چيرې هغوی د چاپیریال له قواعدو څخه سرغړونه کوي نو هغوی ته خبرداری ورکوي.

هغه وويل، "د اي پي ای د امر نه تعقیبول د ۲۰۱۴ کال د ساتنې امر لاندې جرم دی."

هغه وويل، "د چاپیریال ساتنې عدالت جرمانه د پنځو میلیونو روپو [۳۶،۰۰۰ آمريکايي ډالره] پورې ده." هغه زیاته کړه چې په ۲۰۱۸ کال کې "د چاپیریال قانون د سرغوړنې له کبله د ۱۶۰۰ نه زیات سرغړونکي په صوبه کې جرمانه کړي دي."

د اقلیم بدلون يوه نښه

د تازه اوبو شیرماهي، چې د ټايګر کب په نوم هم پیژندل کیږی، په سیمه کی يو غوره خوراک ګڼل کیږی او تل يې ډيمانډ ډير زيات دی.

د زيغم حسن، چې د کبانو د ساتلو متخصص او په پيښور يونيورسټۍ کې د زوولوجۍ پروفيسر دی، له مخې، د نورو عواملو سربیره، د اقلیم بدلونونو له کبله د کابل سیند د تودوخې لوړوالي په اوبو کې د اکسیجن کچه کمه کړې، چې د شیرماهي کبانو ته زیان رسوي.

حسن وويل، شېرماهي يو حساس کب دی او د ژوندې پاتې کيدو لپاره د نورو کبانو په پرتله زيات اکسيجن ته اړتيا لري.

هغه زياته کړه، د چارسدې ضلعې په شبقدر سيمه کې د کابل سيند په غاړه د ماربلو کانونو لخوا د فاضل موادو څخه رامنځته شوي ککړتيا هم په سيند کې د اکسيجن کچه کموي.

شیرماهي په تالابونو یا په فارمونو کې نه شي ساتل کيدې ځکه چې دا ډير حساس فطرت لري. هغه وويل، تر اوسه پورې، په فارمونو کې د دې کبانو ساتل ناکامه شوي دي.

د شیرماهي په شمير کې کمې د دې بيه لوړه کړې ده. په مارکيټ کې د دې د يو کلوګرام بيه اوس مهال ۱،۰۰۰ (۷.۵ آمريکايي ډالره) ده. د دې برعکس، د مهاشير او سلور کبانو د يو کلوګرامه بيه ۳۰۰ او ۲۵۰ روپۍ (۲.۱۵ او ۱.۷۹ آمريکايي ډالره) په ترتیب سره ده.

د چارسدې ضلعې يو ماهي ګیر عبدل حليم پاکستان فارورډ ته وويل، ځايي شیرماهي په خيبر پښتونخواه کې د خلکو تر ټولو خوښ کب دی.

هغه وويل، "د کبانو د مينه والو لومړۍ ترجيح شيرماهي دی."

خان ګل، چې په سردریاب کې د کب ماڼۍ خاوند دی، وويل، شیر ماهي اوس دومره شتون نه لري لکه څنګه چې پخوا موجود ول.

هغه پاکستان فارورډ ته وویل، "پیرودونکي تل د دې خوندور کب غوښتنه کوي."

هغه وويل، "موږ خپلو پېرودونکو ته راهو، سلور، مهاشير او سنګهارا کب ورکوو. "د ځايي کبانو شتون خورا کم شوی دی."

آیا دا لیکنه ستاسو خوښه شوه؟

تبصرې 0

د تبصرو تګلاره * ضروري برخې ښيي 1500 / 1500