چارواکي: ایران ناکامه شوی چې پاکستان وهڅوي چې د امریکې پر ضد د ايران د ايجنډې ملاتړ وکړي

کويټه -- شنونکي او چارواکي وايي چې د ایران د بهرنیو چارو وزیر جاوید ظریف پاکستان ته وروستی سفر د تهران د ناکامه کوشش يوه برخه وه چې پاکستان د آمريکې پر ضد په بهرنۍ پالیسۍ او سیمه ایزه ايجنډا کې شامل کړي.

د اګست په ۳۰ مه اسلام آباد ته په خپل وروستي سفر کې، ظریف د نوي ټاکل شوي وزير اعظم عمران خان، د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قريشي، د پوځ ستر مشر جنرل قمر جاوید باجوه او نورو مهمو حکومتي چارواکو سره خبرې اترې وکړې.

د وزير اعظم په توګه د خان د ټاکلو راهیسې، تهران د اسلام آباد سره د اړيکو د ښه کولو لپاره خپلې هڅې زياتې کړي دي. ډان ورځپاڼې راپور ورکړو چې خان ته په يو ليک کې، د ایران صدر حسن روحاني د اسلام آباد سره د همکارۍ د پراختیا لپاره د تهران چمتو والی څرګند کړو.

سږکال، ایران د اګست په ۱۴ مه د پاکستان د آزادۍ د ورځې ۷۲ مه کليزه ولمانځلهاو په لویو لارو او په عام ټرانسپورټ کې يې په برقی سکرينونو باندې د مبارکۍ پیغامونه خپاره کړې ول.

احتشام صادق، چې په اسلام آباد کې د دفاع يو سينير چارواکی دی، پاکستان فارورډ ته وويل، د پاکستان او ګاونډی هیوادونو ترمنځ اړیکې په سیمه ایزه سولې او ثبات کې مهم رول لوبوي، خو موږ په خپلو ملي ستراتیژیکي ګټو باور لرو.

هغه وويل، "که څه هم موږ [پاکستان] د ایران سره ښه سفارتي تعلقات لرو، خو موږ د دې اړیکو په تعقیب کې د ایران د اقدام ملاتړ نه کوو."

صادق وويل، "ایراني په سفارتي توګه هڅه وکړه چې ... دا څرګنده کړي چې پاکستان ته د ظريف وروستی سفر د معمول سفر و، خو په حقيقت کې ... ایران په ښکاره توګه د آمريکې پر ضد د دریځ لپاره د پاکستان د ملاتړ غوښتنه وکړه."

د ایران د نفوذ پراخولو هڅه

د صادق او نورو چارواکو په وینا،د ایران د مصالحت هڅې یوازې د تهران په ګټه دي.

صادق وويل، "ايران اوس په ايشيا کې د متنازعه رول له امله د يوې لويې ستونزې سره مخامخ دی، له دې امله ايراني مشران په کلکه هڅه کوي چې نړۍ ته وښيي چې د هغې ګاونډي هېوادونه -- د پاکستان په ګډون -- به د هغه ممکنه اتحادي پاتې شي."

هغه زياته کړه، "ايران هڅه کوي چې د پاکستان د پولې په اوږدو کې، چې د بلوچستان سره پولې لري، په سيمو کې خپل نفوذ زيات کړي."

په راولپنډۍ کې د استخباراتو يو سينير چارواکي پاکستان فارورډ ته د نوم نه ښودلو په شرط وویل، راپورونو څرګنده کړې چې ایران د پاکستان په مختلفو صوبو کې د شيعه ګانو ډلې کارولی شي چې په راتلونکي وخت کې د آمريکې د اقتصادي بنديزونو پر ضد د ګامونو لپاره د پاکستان ملاتړ ترلاسه کړي.

سرچينې وويل،ایران په پاکستان کې د ګڼ شمیر سازمانونو ملاتړ کوي، او ځینې شیعه عالمان او مشران، چې دا سازمانونه پرمخ بوځي، په پراخه توګه زموږ د څارنې په لیسټ کې دي. "موږ به هیڅکله د خپل ملي امنیت په سر روغه جوړه ونه کړو."

د پاکستان نوې ټاکل شوې حکومت د هېواد د بهرنۍ پالیسۍ بیاکتنه کوي، او زیاته یې کړه چې "د پاکستان امنیتي پالیسي د ملي ګټو لپاره ده او خورا جامع ده، نو هیڅوک زموږ خاوره د بل چا د مقصد لپاره نه شي استعمالولی."

هغه وويل، "د پاکستان امنيتي ادارې د ايران سره د پولې په خوندي کولو کې اغيزمن رول لوبوي ... په پاکستان کې د ايران لخوا د فشار راړولو هڅې يا [د ايران لخوا] لاسوهنې نه شي بريالي کيدې."

ايران ته د پاکستان ضرورت دی

ډاکټر طلعت شبير، چې په اسلام آباد کې د بهرنیو چارو سينير شنونکی دی، پاکستان فارورډ ته وویل، د پاکستان په داخلي چارو کې د ایران ښکیلتیا، د بلوچستان په ناکرارۍ کې د هغې ونډه او د پاکستان پر ضد عناصرو لپاره د هغې ملاتړ دا د پاکستان لپاره بې اعتباره ملګری او ګاونډي هېواد ثابتوي."

شبير وویل، په اوسنیو حالاتو کې، ایران باید د بهرنۍ پالیسۍ بیا کتنه وکړي او دا يقيني کړي چې دا به د اوسني خپل رول په پرتله په راتلونکي کې کم متنازعه رول ولوبوي. "زما په خيال، لکه څنګه چې ایران په ايشيا او خلیج کې خپلې ګټې لري، د پاکستان حکومت له هم پکار ده چې هغه څه وکړي چې د [دې] لپاره غوره دي."

شبير زياته کړه، "په ګاونډي هېوادونو کې د ایران لاسوهنه په سیمه کې منفي رول پیاوړی کوي، او پاکستان تل د دې لاسوهنو مخالفت کوي."

هغه وويل، "ځينې بهرنۍ ډلې، چې د پاکستان ضد فعاليتونو لپاره د افغان خاوره کاروي، د ايران سره پياوړي اړيکي لري او دا ډول اړيکې د پاکستان او ايران ترمنځ په اړيکو کې د يو لوی خنډ په توګه رول لوبولی شي."

شبير وويل، "موږ له پکار ده چې دا خبره نظر انداز نه کړو چې ایران ته [د پاکستان] د ستراتیژیکي او جغرافيايي موقعیت له امله د پاکستان د ملاتړ ضرورت دی، او دا نه يوازې د خپلې انرژۍ لپاره د افغانستان په اقتصادي وړتیا کې خورا دلچسپي لري بلکې دا وسطي ايشيا او چاينه ته د خپلې انرژۍ د خرڅولو لپاره يوه کلیدي لاره هم ده."