پيښور -- دغې موسسې د چهارشنبې (د سپتمبر په ۱۳ مه) وويل، چې پاکستاني چارواکو د بې سرحده ډاکټرانو مرستندویې ډلې ته وويل چې دا دې د فاټا په کرم ایجنسۍ کې خپل طبي تاسیسات وتړي.
هغه بهرني وګړي او سازمانونه چې په پاکستان کې کار کوي، هغوی له پکار ده چې په ځینو سیمو کې د فعالیت لپاره د حکومت نه د اعتراض نه کولو سند ترلاسه کړي.
ايم ايس ايف وویل چې حکومت د اين او سي نوي کولو څخه انکار کړی، چې دوی يې په دې ډسټرکټ کې، چې د افغانستان د پولې په اوږدو کې د پاکستان په ناامنه شمال لویدیز کې موقعیت لري، روغتیایی پروژو ته د دوام ورکولو نه منع کړی دی.
کيترين مودي، چې د دغه ډلې په هیواد کې استازي ده، په يو بيان کې وويل، "ايم ايس ايف د چارواکو د پریکړې له امله د خفګان څرګندونه وکړه کوم چې په کرم ایجنسۍ کې د نادولتي موسسو د کار کولو لپاره ذمه دار وو."
قبایلي ډسټرکټونه د پاکستان ترټولو بېوزلي سیمې دي او په دې کې یو ناوړه قانوني سیسټم نافذ دی چې د بریتانیې استعماري حکمرانانو د يوې پیړۍ نه مخکې معرفي کړی وو.
د کرم ايجنسۍ یو سينير حکومتي چارواکي تایید وکړو چې ايم ايس ايف ته ويلی شوي چې د پرمټ د نيټې د ختميدو نه وروسته په دغه ډسټرکټ کې کار کول بند کړي.
هغه وويل، چارواکو د پنجشنبې په ورځ (د سپتمبر په ۱۴ مه) ای ايف پي ته وويل، "چې هغوی ته ويلی شوي چې دوی دې د پرمټ د نوي کيدو پورې خپل کار ودروي." هغه زياته کړه چې چارواکي په ټول هیواد او په ځانګړې توګه په قبیلي سیمو کې د غیر دولتي موسسو په کلکه څارنه کوي.
د فاټا د روغتیا ریاست يو چارواکي پاکستان فارورډ ته د پنجشنبې په ورځ ( د سپتمبر په ۱۴مه) وویل، چې د قانون مطابق، غیر انتفاعي سازمانونو له پکار ده چې د سیمه ایزو چارواکو سره په همغږی کې د کار کونکو استخدام وکړي چې په سيمه کې د نظم او قانون حالت ټینګ کړي، خو ايم ايس ايف په دې هکله د قانون پيروي ونه کړه او له دې کبله د دغه سازمان پرمټ نوی نه کړې شو.
ايم ايس ايف وویل چې چارواکو د دې وضاحت نه دی کړی چې ولې دی ته په هغه سيمه کې اجازه ورنه کړل شوه چېرته چې دا له ۱۴ کلونو راهيسې روغتیایی خدمتونه چمتو کوي.
که څه هم، د ياغيانو په وړاندې د يو لړ پوځي عملياتو نه وروسته، په پاکستان کې په دې وروستيو کلونو کې تاوتریخوالی کم شوی، خو کرم د وسله والو ډلو لپاره خورا مهم هدف دی.
پاړه چنار، چې د شیعه ګانو د قبایلي ډسټرکټ اصلي مرکز دی، د جون په میاشت کې د وژنې یو ډګر جوړ شو، کله چې د ګڼې ګوڼې په مارکيټ کې د وړوکي اختر د جشن نه يو څو ورځې مخکې غبرګ چاودنې وشوې.
د ځايي خبرونو او راپورونو له مخې، په دغه برید کې، چې لشکري جهنګوي يې ادعا کړې وه، لږ تر لږه ۷۲ کسان وژل شوي او ۲۰۰ نور ټپیان شوي ول.
د هغې نه مخکې، د مارچ په ۳۱ مه د ښار په بل بازار کې د طالبانو موټر بم وچاودیدلو، چې لږ تر لږه ۲۲ کسان په کې ووژل شول، او بیا د جنورۍ په ۲۱ مه ترهګرو د سبزۍ يوه منډۍ په نښه کړه چې لږ تر لږه ۲۴ کسان په کې ووژل شول.
په پاکستان کې د ايم ايس ايف اوږد مهاله تاریخ
ايم ايس ايف په پاکستان کې اوږد مهاله تاریخ لري، چې د ۳۰ کلونو نه د زياتې مودې راهيسې د هغه ټولنو سره کار کوي کومې چې د طبیعي پېښو، شخړو او د ناکافي روغتیایي سهولتونو له امله ځپل شوي دي.
دا ډله د ۲۰۰۴ کال راهیسې په کرم کې کار کوي، چیرته چې دا د پنځو کلونو نه د کم عمر نا داخله ماشومانو لپاره او د ۱۲ کلونو پورې د زيات ناروغه داخل شوي ماشومانو لپاره ذمه داره وه.
په بيان کې راغلې: "موږ به، چې څومره کيدی شې، په پیښور کې د ايم ايس ايف ښځینه روغتون له لارې د فاټا ښځو ته د آبسټيټريک او نوي زیږون خدمات چمتو کړو."
د پاکستان د طبي اتحادیې صدر، ډاکټر قیصر رشید، په کرم ایجنسۍ کې د ايم ايس ايف د فعالیتونو د تړلو د پريکړې په هکله د خفګان څرګندونه وکړه.
هغه وويل، ايم ايس ايف په نړیواله کچه يو معزز سازمان دی چې په ټوله نړۍ کې يې د جګړې په سیمو کې کار کړی دی چې زیان منونکي او بې برخې خلکو ته روغتیایی پاملرنې برابرکړي.
رشيد پاکستان فارورډ ته وويل: "د دې سازمان فعاليتونه تړل به په قبايلي سيمو کې خلکو ته ډير زيات زيان ورسوي، کوم چې له مخکې نه د وسله والو له کبله ډير زيات ځپل شوي دي." هغه زياته کړه: "پکار ده چې ايم ايس ايف ته اجازه ورکړل شي چې ضرورت مندو خلکو ته روغتیایی خدمات برابر کړي."
سربېره پر دې، دا د حکومت مسوولیت دی چې په هیواد کې د ايم ايس ايف فعالیتونه خوندي کړي.
هغه وويل، "ايم ايس ايف د اورپکۍ په سیمو کې په فعاله توګه کار کوي او د پاکستان په ځيني سیمو کې خلکو ته د میندو او ماشوم روغتیایي خدمتونه برابروي." هغه زياته کړه: "پي ايم ای په کلکه د ايم ايس ايف خلاف د ګواښونو غندنه کوي او د اړوندو چارواکو څخه غوښتنه کوي چې د هغه خلکو خلاف ګامونه پورته کړي کوم چې د دوی کار ته ګواښ کوي او يا د دې په کار کې خنډ جوړيږي."
[د پيښور نه اشفاق يوسفزۍ په دې راپور برابرولو کې مرسته کړې ده.]