څارونکي وايي چې د تروریزم سره د مبارزې لپاره د پاکستان او ایران ګډ سرحدي ځواک يوه "متضاده" خبره ده

تهران -- څارونکي وايي چې د پاکستان او ایران ترمنځ وروستۍ معاهده چې د ګډ سرحد غبرګون يو ځواک جوړ کړي، د ايران لخوا د ترهګرۍ د ملاتړ کولو له امله يوه متضاده خبره ده.

د ایران صدر حسن روحاني د اپریل په ۲۲ مه اعلان وکړو چې هغه او د پاکستان وزير اعظم عمران خان موافقه وکړه چې سرحدي ځواک جوړ کړي.

د دواړو هیوادونو د پولو دواړو غاړو ته د بریدونو له کبلهد میاشتو اوږد زیات تاوتریخوالي وروسته، روحاني یو نيوز کانفرنس ته وویل، "موږ موافقه وکړه چې د تروریزم سره د مبارزې لپاره په پولو باندې د چټک غبرګون یو ګډ ځواک جوړ کړو."

خان وويل، "د امنيت مشر به له خپل سيال سره دلته ناسته وکړي او د [امنيتي] همکارۍ په اړه به خبرې وکړي." د ګډ ځواک په اړه نور تفصیلات نه وو ورکړل شوي.

خان وويل، "موږ باور لرو چې دواړه هېوادونه به په خپله خاوره کې تروريستي فعاليتونه ونه لري ... موږ به اجازه ور نه کړو چې زمونږ د خاورې نه ستاسو هېواد ته څه زيان ورسول شي."

خان ايران ته دا سفر، چې دا خان لومړۍ سفر وو کله چې هغه تیر کال د وزيراعظمۍ عهده سمبال کړه، وروسته له هغې وکړو کله چې په پلوچستان صوبه کې د اپريل په نيمايۍ کې وسله والو ۱۴ پاکستاني امنيتي کسان ووژل.

د ای ايف پي له مخې، د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر شاه محمود قريشي د اپریل په ۲۰ مه وویل چې پاکستان شواهد لري چې هغه ترهګريزو ډلو چې دا برید يې ترسره کړې وو "د پاکستان سره په ګډو سرحدي سیمو کې په ایراني سیمو کې دننه لوژستيکي کيمپونه لري او ټريننګ يې ترلاسه کړی وو."

هغه زياته کړه، "د کره تصديق نه وروسته، موږ دغه عملیاتي شواهد د ایران سره شریک کړل او د کيمپونو موقعيت مو په ګوته کړو."

د مارچ په میاشت کې، روحاني له پاکستان څخه وروسته له هغې غوښتنه وکړه چې پاکستان د ايران پر ضد د ترهګرو په وړاندې ګامونه پورته کړي کله چې د فبرورۍ په ۱۳ مه د ايران په سيستان بلوچستان کې يو بريد وشو چې د ستر اسلامي انقلاب ساتونکو قول (آی ار جي سي) ۲۷ غړي په کې ووژل شول.

امنیت ته ګواښ

محمد نويد ظفر، چې په اسلام آباد کې يو دفاعي شنونکی دی، پاکستان فارورډ ته وویل، "زه فکر کوم چې د ایران دوه ګونې معیار او د ګاونډیو هېوادونو په داخلي چارو کې لاسوهنه سیمه ایز امنیت ته يو لوی ګواښ دی."

هغه وويل، "هغه هېواد چې د خپلو ستراتیژیکو ګټو لپاره په پراخه کچه ترهګري خپروي، په هيڅ يوې ژمنې کې مخلص ثابت کيدې نه شي." په سوریه کې د فاطميون او زینبیون مليشو سره د ايران مالي ملاتړ او آی ار جي سي، چې متحده ايالاتو د اپریل په لومړیو کې يوه ترهګريزه ډله وګرځوله، ته اشاره وکړه.

ظفر وويل، "پخوا، پاکستان په انرژۍ او نورو سکټورونو کې د ايران سره يو شمېر معاهدې لاسليک کړې وې، خو هغې څه تتيجې نه وې رامنځته کړې." "زما په خيال، ایران يو باوري ملګری ګڼل ناوړه نتايج رامنځته کولی شي ځکه چې په سوریې او نورو هیوادونو کې په جګړه کې د دې متناقض رول په پراخه کچه څرګند شوی دی."

هغه زیاته کړه، "موږ باید دا هير نه کړو چې په دې وروستیو کې ... په ګوادر کې د ایران وسله والو ۱۴ پاکستاني امنیتي پرسونل وژلي ول." هغه په بلوچستان کې هغه ډله ايزې وژنې ته اشاره وکړه چې قريشي په ایران کې په ميشتو ترهګرو باندې د دې تور لګولې وو."

ظفر زياته کړه، "ايران په اصل کې د تروریزم ملاتړ کوي، او دا د خپلې جغرافیايی ګټو لپاره پټ کار کوي چې د ګاونډیو هیوادونو ملاتړ ترلاسه کړي."

ملک عبدل ولي، چې د بلوچستان نيشنل پارټۍ نايب صدر دی، پاکستان فارورډ ته وويل، "زما په خيال، دا یوه متضاده کيسه ده چې پاکستان د ترهګرۍ سره د ګډ میکانیزم او د ایران سره د چټک غبرګون ځواک د جوړېدو موافقه کړې، چې په نړیواله کچه يو داسې هيواد ګرځول شوی چې په سیمه کې د اورپکۍ ملاتړ کوي."

هغه وويل، "له ايران سره د اړيکو دا غير معمولي بدلون، سره له دې چې دا د سولې ضد رول لري، د پاکستان اقتصاد او امنيت لپاره زياتې ستونزې رامنځته کولی شي."

ولي وويل، "زموږ د بهرنيو چارو وزارت تاييد کړی چې ايراني ترهګر زموږ په خاوره کې بريدونه ترسره کوي، خو وزير اعظم د دې حقيقت نه سترګې پټوي."

هغه زياته کړه، "په سوريه کې د ايران رول او په ګاونډيو هېوادونو کې د هغې اغېز د دواړو خواوو ترمنځ د يوې معاهدې لپاره ډېر زيات متنازعه ګرځولی دی."

د ایران سره د اړیکو بیا کتنه

عبدل علي خان، چې په کويټه کې يو سرمايه کار دی او د پاکستان د اوړو د ميلونو اتحاديې پخوانې صدر دی، پاکستان فارورډ ته وويل، د ایران سره د سوداګرۍ په اړه، "زموږ سوداګریزه ټولنه د زیات زیان سره مخامخ ده او ایراني چارواکي زموږ د کويټې د تجارت خونې سره خپلې ژمنې نه پوره کوي."

هغه وويل، "د متحده ايالاتو د بنديزونو په اړه د موجوده جغرافيايي او اقتصادي اغيزو له امله، پاکستان بايد له ايران سره د خپلو اړيکو بيا کتنه وکړي ځکه چې په راتلونکي کې دا اړيکې زموږ ملي امنيت ته زيان رسولی شي."

هغه وويل، "د پاکستان سوداګران چې د ايران سره په سوداګرۍ کې بوخت دي، د پيسو د ستونزو سره مخامخ دي."

هغه زياته کړه، "د ايران حکومت ادعا وکړه چې دا به د پاکستاني سوداګرو سره مرسته وکړي چې دا د پاکستان سره خپلې سوداګرۍ ته وده ورکړي، خو د پاکستان نه وارداتو باندې د ټيرف راکمولو پر ځای، ايران ټيرف زيات کړی دی."

[عبدل ولي خان کاکړ د کويټه نه د دې راپور په برابرولو کې مرسته کړې.]